نگاهي به تاريخ تحولات سياست خارجي ترکيه در دهه گذشته به خوبي نشان دهنده نمودار صعود و سقوط اين کشور در بعد بين‌المللي است. در واقع ترکيه در بعد بين‌المللي همانطور که با موضع‌گيري برابر اسرائيل و پس از آن حمله رژيم صهيونيستي به کشتي مرمره که حاوي کمک‌هاي انسان دوستانه به مردم غزه بود، صعود کرد، همانطور نيز بعد از موضع‌گيري در جنگ سوريه که ترکيه آغازگر آن بود و بر آتش اختلافات در اين کشور دميد و سپس در زمينه تحولات عراق و حمايت از تروريست داعش و وقايع مربوط به نبرد کردهاي کوباني با داعش روند رو به سقوطي را به سرعت طي کرد.
ترکيه در زمينه مصر نيز قافيه را به عربستان سعودي که اينک به طور مستقيم به يمن حمله ور شده است، واگذار کرد. دولتمداران ترکيه که از اخوان المسلمين حمايت مي‌کردند و سعي داشتند خود را به عنوان الگويي براي انقلابات مردمي در خاورميانه به ملت مسلمان عرب عرضه کنند، با بي تجربه‌گي اخواني‌ها و کودتاي سفيد ارتش مصر که با حمايت همه جانبه عربستان سعودي همراه بود، ميدان سياست در مصر را به آل سعود باختند. جالب اينجاست که امروز نيز در زمينه يمن با عربستان هم‌داستان شده و ايران را به دخالت در امور يمن متهم مي‌کنند، اين درحالي است که عربستان سعودي به طور مستقيم وارد جنگ با دولت انقلابي يمن شده و نه تنها تحولات سياسي اين کشور را نمي‌پذيرد بلکه سعي دارد به زور حمله هوايي تحولات يمن را به نفع خود تغيير دهد.
جالب اينجاست که اين اولين بار نيست که رجب طيب اردوغان به طور مستقيم جمهوري اسلامي ايران را آماج اتهامات واهي خود قرار مي‌دهد. اردوغان در روزهاي آغازين سال 91 نيز سخنان نسنجيده‌اي در حوزه بين الملل در رابطه با ايران ابراز کرد. اردوغان که عصبي به نظر مي رسيد در اظهاراتي تند ايران را به تلف کردن وقت براي زمان گرفتن در مذاکرات هسته‌اي متهم کرد و بيان داشت « ايران به دليل نداشتن صداقت، وجهه بين‌المللي‌اش را از دست مي‌دهد» اين درحالي است که تاريخ نشان داده که اين ترکيه است که به عنوان يک ورشکسته سياسي در حوزه بين‌الملل شناخته مي‌شود.
همزمان با اظهارات تند اردوغان عليه ايران، وزير امور خارجه ترکيه ضمن تاکيد بر اينکه اشتباهي بزرگ در ديپلماسي ترکيه در حال وقوع است گفت: "ترکيه تمامي تخم مرغ هاي خود در مورد سوريه را در يک سبد گذاشته است.سياست هاي اردوغان در مورد سوريه بسيار غلط است."[1]
احمد داوود اوغلو در اين گفتگو روابط ترکيه و ايران را روابط راهبردي، برادرانه و دوستانه خواند و با تاکيد بر آمادگي ترکيه براي برگزاري دور جديد گفتگو ميان ايران و ۱+۵ پيشنهاد ايران براي برگزاري مذاکرات در بغداد را نيز هوشمندانه خواند.[2]
ترکيه در بعد داخلي در حمايت از تروريست‌ها نيز دچار مشکل وجهه و اعتبار شده است. در ماجراي کوباني و اقدام دولت ترکيه در بستن مرز اين کشور کردها نارضايتي خود را از اين اقدام اعلام کردند. در ارتباط با وقايع سوريه نيز با توجه به اينکه قشر علوي اين کشور آماج جنايت‌هاي خونين تروريست‌هاي مورد حمايت ترکيه قرار گرفتند، باعث اعتراض علوي تبارهاي در پارک گزي ترکيه در سال 92 شد.
به نظر نمي‌رسد ترکيه بتواند با حربه حمله به ايران که به عنوان يک همسايه راهبردي روابط با اين کشور براي ترکيه مهم است، بتواند شکست‌هاي خود را بپوشاند. چه اينکه مواضع ايران در منطقه و حمايت جمهوري اسلامي از مردم مظلوم عراق و سوريه بوده است که عمق استراتژيک ايران را گسترش داده است، بخشي که ترکيه از آن ضربه خورد و با سياست منفعت طلبانه خود، حکم انزواي سياسي‌اش را امضا کرد.
با اين حال به نظر مي‌رسد در اين زمينه ترکيه به جاي اعتراض عصبي از ايران بايستي به خطا‌هاي راهبردي و محاسباتي خود در سياست خارجي بيانديشد و آنرا اصلاح کند و اشتباهات خود را با سخنان نسنجيده و خدشه‌دار کردن روابط خود با کشوري راهبردي مانند ايران تکرار نکند.
از سوي ديگر، به نظر مي‌رسد در کنار عذرخواهي و اصلاح مواضع اردوغان در بعد خارجي و داخلي، وزارت خارجه و دولت جمهوري اسلامي مي‌بايست در راستاي حفظ اقتدار نظام و در واکنش به گستاخي اردوغان به مجلس و نمايندگان، پاسخ درخور توجهي نشان می داد و بنابر اظهارات نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، سفر وي به ايران لغو میشد.
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: ایران ، سیاسی ، ،
برچسب‌ها: